Hạt dổi là một loại gia vị của vùng núi phía Tây Bắc, được xem là tinh hoa ẩm thực của vùng núi nơi đây. Chúng tạo nên một nét độc đáo rất riêng của nền văn hóa ẩm thực của con người Tây Bắc. Hạt dổi là sản phẩm từ cây dổi, có thể được trồng hoặc mọc tự nhiên trong rừng. Những cây dổi thường có tuổi đời hơn 20 năm thì mới cho ra những dạt dổi thơm và không bị hắc.
Tác dụng chính của hạt là dùng làm gia vị cho các món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc Tây Bắc. Tương tự như hạt mắc khén, trước khi dùng, người ta sẽ nướng chúng trên than hoa cho dậy mùi thơm. Sau đó đem chúng đi nghiền nát với muối trắng tinh. Lưu ý không sử dụng bột canh. Bạn có thể cho thêm các gia vị khác như ớt tươi, chanh tươi khi làm nước chấm. Tuy nhiên, hạt dổi không để được lâu nên ăn tới đâu ta sẽ nghiền tới đó.
Hạt dổi có mùi thơm đặc trưng nên nhiều người rất thích cho hạt dổi vào trong món ăn hàng ngày. Những đặc sản Tây Bắc như thịt gác bếp, thịt lợn rừng, thịt nướng,… nếu cho thêm gia vị hạt dỗi này thì đảm bảo món ăn sẽ ngon gấp 10 lần.
Sở dĩ hạt dổi có giá trị cao vì khó thu hoạch. Cây dổi mọc cao, thẳng đứng nên không thể hái mà chỉ đợi cho đến khi chúng già tự nhiên và rụng xuống. Vì khó thu hoặc nên hạt dổi được xem như “vàng đen” ở vùng núi phía Tây Bắc này.
Công dụng của hạt dỗi ngoài chế biến món ăn
- Hạt dổi có tính ấm nên giúp người ăn cảm thấy ấm bụng hơn
- Hỗ trợ điều trị xương khớp bằng cách cho hạt dổi vào rượu rồi xoa bóp lên chân tay
- Dùng để làm mồi câu cá khi trộn cùng với các nguyên liệu khác